พิกุล

สมุนไพร
พิกุล
ข้อมูลสมุนไพร พิกุล รายละเอียด ชื่อตามท้องถิ่นของ พิกุล, ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ของ พิกุล, สรรพคุณทางยาของ พิกุล และอื่นๆ....

พิกุล

ชื่อเครื่องยา	พิกุล
ชื่ออื่นๆของเครื่องยา
ได้จาก	ดอก
ชื่อพืชที่ให้เครื่องยา	พิกุล
ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)	กุน แก้ว ซางดง พิกุลเขา พิกุลเถื่อน พิกุลป่า
ชื่อวิทยาศาสตร์	Mimusops elengi L.
ชื่อพ้อง	Imbricaria perroudii Montrouz., Kaukenia elengi (L.) Kuntze, K. javensis (Burck) Kuntze, K. timorensis (Burck) Kuntze, Magnolia xerophila P.Parm., Manilkara parvifolia (R.Br.) Dubard, Mimusops javensis Burck, M. latericia Elmer, M. lucida Poir., M. parvifolia R.Br., M. timorensis
ชื่อวงศ์	Sapotaceae

ลักษณะภายนอกของเครื่องยา:
ดอก มีกลีบเลี้ยงสีน้ำตาล 8 กลีบ เรียง 2 ชั้น ชั้นละ 4 กลีบ กลีบดอกมี 24 แฉก เรียง 2 ชั้น ชั้นนอก ปลายชี้ออกในระดับเดียวกันเป็นรูปดาว ชั้นใน ปลายกลีบโค้งเข้าหากัน กลีบดอกมีสีขาวนวล เกสรเพศผู้สมบูรณ์มี 8 อัน ดอกมีกลิ่นหอมเย็น รสฝาด หอมสุขุม

เครื่องยา (ดอก)พิกุล

เครื่องยา วงกลีบดอกพิกุล

ลักษณะทางกายภาพและเคมีที่ดี:
           ปริมาณความชื้นไม่เกิน 11% w/w ปริมาณเถ้ารวมไม่เกิน 8% w/w ปริมาณเถ้าที่ไม่ละลายในกรด ไม่เกิน 7.0% w/w ปริมาณสารสกัดด้วยแอลกอฮอล์ ไม่น้อยกว่า 27% w/w ปริมาณสารสกัดด้วยน้ำ ไม่น้อยกว่า 17% w/w ปริมาณสารสกัดด้วยอีเทอร์ ไม่น้อยกว่า 0.5% w/w

สรรพคุณ:
           ตำรายาไทย: ดอกแห้ง ใช้เข้ายาหอม เป็นยาบำรุงหัวใจ ยานัตถุ์ ยาแก้ไข้ แก้ปวดหัว แก้เจ็บคอและแก้ร้อนใน แก้ไข้จับ แก้ไข้หมดสติ แก้ไข้เพ้อคลั่ง แก้อ่อนเพลีย แก้หอบ บำรุงหัวใจ ทำให้ชุ่มชื่นใจ แก้ลม บำรุงโลหิต แก้เสมหะ แก้ลงท้อง แก้ฝีเปื่อยพัง แก้บวม แก้ตัวพยาธิ แก้ตกโลหิต แก้ปวดตามร่างกาย แก้ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ดอกสด เข้ายาหอม ทำเครื่องสำอาง ฝาดสมาน แก้ท้องเสีย
           ตำรายาไทยนำดอกพิกุลมาเข้าเครื่องยาไทยใน “พิกัดเกสรทั้งห้า” (ดอกมะลิ ดอกพิกุล ดอกบุนนาค ดอกสารภี และเกสรบัวหลวง) “พิกัดเกสรทั้งเจ็ด” (มีดอกจำปาและดอกกระดังงาเพิ่มเข้ามา) และ “พิกัดเกสรทั้งเก้า” (มีดอกลำดวน และดอกลำเจียกเพิ่มเข้ามา) มีสรรพคุณ บำรุงหัวใจ บำรุงดวงจิตให้ชุ่มชื่น ทำให้ชื่นใจ แก้ลมกองละเอียด วิงเวียน หน้ามืด ตาลาย บำรุงครรภ์
           ตำรายาแผนโบราณของไทย: ดอกพิกุล จัดอยู่ใน “พิกัดจตุทิพยคันธา”คือการจำกัดจำนวนตัวยาที่มีกลิ่นหอมดังยาทิพย์ 4 อย่าง มีดอกพิกุล รากชะเอมเทศ รากมะกล่ำเครือ เหง้าขิงแครง สรรพคุณบำรุงธาตุ บำรุงหัวใจ แก้เสมหะ แก้ลมปั่นป่วน แก้พรรดึก
           นอกจากนี้บัญชียาจากสมุนไพร: ที่มีการใช้ตามองค์ความรู้ดั้งเดิม ตามประกาศ คณะกรรมการแห่งชาติด้านยา ปรากฏการใช้ดอกพิกุล ในยารักษากลุ่มอาการทางระบบไหลเวียนโลหิต (แก้ลม) มีส่วนประกอบของดอกพิกุล อยู่ในพิกัดเกสรทั้ง 5 ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ ในตำรับ ปรากฏรวม 2 ตำรับ คือ”ยาหอมเทพจิตร” มีสรรพคุณแก้ลมกองละเอียด ได้แก่ อาการหน้ามืด ตาลาย สวิงสวาย ใจสั่น บำรุงดวงจิตให้ชุ่มชื่น และตำรับ ”ยาหอมนวโกฐ” มีสรรพคุณในการแก้ลมวิงเวียน คลื่นเหียน อาเจียน แก้ลมจุกแน่นในอก ในผู้สูงอายุ แก้ลมปลายไข้ (หลังจากฟื้นไข้แล้วยังมีอาการ เช่น คลื่นเหียน วิงเวียน เบื่ออาหาร ท้องอืด อ่อนเพลีย) และตำรับยาแก้ไข้ปรากฎการใช้ดอกพิกุลร่วมกับสมุนไพรอื่นๆใน “ตำรับยาเขียวหอม” สรรพคุณ บรรเทาอาการไข้ ร้อนในกระหายน้ำ แก้พิษหัด พิษสุกใส (บรรเทาอาการไข้จากหัดและสุกใส)

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ยา:
           ไม่มีข้อมูล

องค์ประกอบทางเคมี:
           น้ำมันหอมระเหย : ประกอบด้วย 2-phenylethanol 37.80% , methyl benzoate 13.40% , p-methyl-anisole 9.94% , 2-phenylethyl acetate 7.16% , (E)- cinnamyl alcohol 13.72% , 3-hydroxy-4-phenyl-2-butanone 4.74%

การศึกษาทางเภสัชวิทยา:

     ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย
     การศึกษาฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียของสารสกัดดอกพิกุลด้วยตัวทำละลาย petroleum ether, chloroform, ethyl acetate และ methanol ทดสอบกับเชื้อแบคทีเรีย 9 ชนิด คือ ชนิด Gram-positive bacteria ได้แก่ Bacillus cereus (MTCC-1305), Staphylococcus aureus (MTCC-96) และ Enterobacter faecalis (MTCC-5112) ชนิด Gram-negative bacteria ได้แก่ Salmonella paratyphi (MTCC-735), Escherichia coli (MTCC-729), Klebsiella pneumoniae (MTCC-109), Pseudomonas aeruginosa (MTCC-647), Proteus vulgaris (MTCC-426) และ Serratia marcescens (MTCC-86) ทดสอบด้วยวิธี agar well diffusion ผลการทดสอบพบว่าสารสกัด methanol ในขนาด 500 μg/well ออกฤทธิ์สูงสุดต่อเชื้อทุกชนิด โดยมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของบริเวณยับยั้งต่อเชื้อ 9 ชนิด เท่ากับ 28, 30, 30, 26, 26, 25, 30, 28 และ 25 มิลลิเมตร ตามลำดับ เมื่อเปรียบเทียบกับยามาตรฐาน Gentamicin ในขนาด 10 μg/well มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของบริเวณยับยั้งเชื้อต่อเชื้อ 9 ชนิด เท่ากับ 32, 28, 32, 30, 36, 32, 24, 30 และ 32 มิลลิเมตร ตามลำดับ (Reddy, et al., 2013)

การศึกษาทางคลินิก:
           ไม่มีข้อมูล

การศึกษาทางพิษวิทยา:
           การทดสอบพิษเฉียบพลันของสารสกัดดอกด้วยเอทานอล 50% โดยให้หนูกินในขนาด 10 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม (คิดเป็น 3,650 เท่า เปรียบเทียบกับขนาดรักษาในคน) และให้โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนังหนู ในขนาด 10 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ตรวจไม่พบอาการเป็นพิษ

เอกสารอ้างอิง

Reddy LJ, Jose B. Evaluation of antibacterial activity of Mimusops elengi L. flowers and Trichosanthes cucumerina L. fruits from south india. Int J Pharm Sci. 2013;5(3):362-364.

ค้นหาข้อมูลพืชที่ให้เครื่องยา : www.phargarden.com

ตัวอย่างพรรณไม้แห้ง : www.thaiherbarium.com

ข้อมูลตำรับยาเขียวหอม : www.thai-remedy.com

ข้อมูลอ้างอิงจาก : ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภชัยศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

สมุนไพรอื่นๆ

พิกุล

ข้อมูลสมุนไพร พิกุล รายละเอียด ชื่อตามท้องถิ่นของ พิกุล, ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ของ พิกุล, สรรพคุณทางยาของ พิกุล และอื่นๆ...

พิกุล

บทความสมุนไพร

บทความสมุนไพรที่มีข้อมูลเกี่ยวข้องกับ พิกุล

...

Other Related พิกุล

บุนนาค ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

ลำดวน ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

พิกุล ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

บัวหลวง ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

ฝาง ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

มะลิ ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

ข้อมูลเพิ่มเติม
สมุนไพร
พิกุล

ข้อมูล พิกุล จากสารานุกรมวิกิพีเดีย

พิกุล ดอกพิกุล สถานะการอนุรักษ์ ความเสี่ยงต่ำ (IUCN 3.1)[ 1] การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ โดเมน: ยูแคริโอต Eukaryota อาณาจักร: พืช Plantae เคลด: พืชมีท่อลำเลียง Tracheophytes เคลด: พืชดอก Angiosperms เคลด: พืชใบเลี้ยงคู่แท้ Eudicots เคลด: แอสเทอริด Asterids อันดับ: อันดับกุหลาบป่า Ericales วงศ์: วงศ์พิกุล Sapotaceae สกุล: Mimusops Mimusops L. สปีชีส์: Mimusops elengi ชื่อทวินาม Mimusops elengi L. พิกุล (ชื่อวิทยาศาสตร์: Mimusops elengi) เป็นไม้ยืนต้น มีดอกหอม สีขาว มีชื่อพื้นเมืองอื่น ๆ คือ แก้ว (เชียงใหม่) ซางดง (ลำปาง) ตันหยง (นราธิวาส) สัญลักษณ์[ แก้ ] ต้นพิกุลเป็นพันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัดลพบุรี และเป็นต้นไม้ประจำเขตมีนบุรี ในกรุงเทพมหานคร[ 2] ส่วนดอกพิกุลเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดกำแพงเพชร จังหวัดยะลา และจังหวัดลพบุรี และเป็นดอกไม้ประจำโรงเรียน ดังนี้ โรงเรียนราชินี โรงเรียนราชินีบน โรงเรียนสตรีวิทยา ๒ โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ สตรีวิทยา ๒ โรงเรียนวัดราชโอรส โรงเรียนสกลราชวิทยานุกูล โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 3 โรงเรียนวชิรกุญชร โรงเรียนบางบ่อวิทยาคม มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี ลักษณะทางพฤกษศาสตร์[ แก้ ] พิกุลเป็นไม้ยืนต้น ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปรี รูปไข่กว้าง 2-6 เซนติเมตร ยาว 7-15 เซนติเมตร ปลายใบแหลมเป็นติ่งขอบใบเป็นคลื่น ดอกเดี่ยว อยู่รวมกันเป็นกระจุกที่ปลายกิ่งหรือที่ซอกใบ กลีบเลี้ยง 8 กลีบ เรียงซ้อนกัน 2 ชั้น กลีบดอกประมาณ 24 กลีบ เรียงซ้อนกันโคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเล็กน้อย ดอกสีขาว เมื่อใกล้โรยสีเหลืองอมน้ำตาล ดอกบานวันเดียวแล้วร่วง มีกลิ่นหอม ออกดอกตลอดปี ผลสีเหลือง รสหวานอมฝาด การปลูกเลี้ยง[ แก้ ] ปลูกได้ในดินทุกชนิด กลางแจ้ง ต้องการน้ำและความชื้นปานกลาง เจริญได้ดีในดินทุกชนิด ชอบแดดจัด ทนต่อสภาพต่าง ๆ ได้ดี ขึ้นประปรายในป่าดิบทางภาคใต้ ภาคกลาง และภาคตะวันออก ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด ปัจจุบันมีการเพาะปลูกจำหน่ายเป็นจำนวนมาก อ้างอิง[ แก้ ] ↑ Barstow, M. (2019). "Mimusops elengi". IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T61964765A61964768. doi:10.2305/IUCN.UK.2019-1.RLTS.T61964765A61964768.en . สืบค้นเมื่อ 19 November 2021 . ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-12-25. สืบค้นเมื่อ 2016-01-09 . วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ พิกุล ดคกพันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัด ภาคเหนือ กาซะลองคำ (เชียงราย) ทองกวาว (เชียงใหม่) กำลังเสือโคร่ง (น่าน) สารภี (พะเยา) ยมหิน (แพร่) จั่น (แม่ฮ่องสอน) กระเชา (ลำปาง) ก้ามปู (ลำพูน) สัก (อุตรดิตถ์) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มะหาด (กาฬสินธุ์) กัลปพฤกษ์ (ขอนแก่น) ขี้เหล็ก (ชัยภูมิ) กันเกรา (นครพนม) สาธร (นครราชสีมา) กาฬพฤกษ์ (บุรีรัมย์) พฤกษ์ (มหาสารคาม) ตานเหลือง (มุกดาหาร) กระบาก (ยโสธร) กระบก (ร้อยเอ็ด) สนสามใบ (เลย) ลำดวน (ศรีสะเกษ) อินทนิล (สกลนคร) มะค่าแต้ (สุรินทร์) ชิงชัน (หนองคาย) พะยูง (หนองบัวลำภู) ตะเคียนหิน (อำนาจเจริญ) รัง (อุดรธานี) ยางนา (อุบลราชธานี) ภาคกลาง ไทรย้อยใบแหลม (กรุงเทพมหานคร) สีเสียดแก่น (กำแพงเพชร) มะตูม (ชัยนาท) สุพรรณิการ์ (นครนายก) จันทน์ชะมดชนิด Mansonia gagei (นครปฐม) เสลา (นครสวรรค์) นนทรี (นนทบุรี) ทองหลางลาย (ปทุมธานี) หมัน (พระนครศรีอยุธยา) บุนนาค (พิจิตร) ปีบ (พิษณุโลก) มะขาม (เพชรบูรณ์) พิกุล (ลพบุรี) โพทะเล (สมุทรปราการ) จิกเล (สมุทรสงคราม) พญาสัตบรรณ (สมุทรสาคร) ตะแบกนา (สระบุรี) มะกล่ำตาช้าง (สิงห์บุรี) มะค่า (สุโขทัย) มะเกลือ (สุพรรณบุรี) มะพลับ (อ่างทอง) สะเดา (อุทัยธานี) ภาคตะวันออก จัน (จันทบุรี) อะราง (ฉะเชิงเทรา) ประดู่ (ชลบุรี) หูกวาง (ตราด) โพ (ปราจีนบุรี) กระทิง (ระยอง) มะขามป้อม (สระแก้ว) ภาคตะวันตก ขานาง (กาญจนบุรี) แดง (ตาก) เกด (ประจวบคีรีขันธ์) หว้า (เพชรบุรี) โมกมัน (ราชบุรี) ภาคใต้ ทุ้งฟ้า (กระบี่) มะเดื่ออุทุมพร (ชุมพร) ศรีตรังชนิด Jacaranda obtusifolia (ตรัง) แซะ (นครศรีธรรมราช) ตะเคียนชันตาแมว (นราธิวาส) ตะเคียน (ปัตตานี) เทพทาโร (พังงา) พะยอม (พัทลุง) ประดู่บ้าน (ภูเก็ต) อโศกเหลือง (ยะลา) อบเชย (ระนอง) สะเดาเทียม (สงขลา) กระซิก (สตูล) เคี่ยม (สุราษฎร์ธานี) ต้นไม้ประจำจังหวัดนครปฐมคือจัน · ต้นไม้ประจำจังหวัดบุรีรัมย์คือแปะ · ต้นไม้ประจำจังหวัดยโสธรคือยางนา · ต้นไม้ประจำจังหวัดสุโขทัยคือตาล · ต้นไม้ประจำจังหวัดสุรินทร์คือกันเกรา · ต้นไม้ประจำจังหวัดระนองคืออินทนิล · ต้นไม้ประจำจังหวัดระยองคือประดู่ · จังหวัดบึงกาฬไม่มีพันธุ์ไม้มงคลพระราชทาน ต้นไม้ประจำจังหวัดคือสิรินธรวัลลี ดคกดอกไม้ประจำจังหวัดของไทย ภาคเหนือ พวงแสด (เชียงราย) ทองกวาว (เชียงใหม่, ลำพูน) เสี้ยวดอกขาว (น่าน) สารภี (พะเยา) ยมหิน (แพร่) บัวตอง (แม่ฮ่องสอน) พุทธรักษาญี่ปุ่น (ลำปาง) ประดู่บ้าน (อุตรดิตถ์) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พะยอม (กาฬสินธุ์) ราชพฤกษ์ (ขอนแก่น) ปทุมมา (ชัยภูมิ) กันเกรา (นครพนม, สุรินทร์) สาธร (นครราชสีมา) สิรินธรวัลลี (บึงกาฬ) สุพรรณิการ์ (บุรีรัมย์) ลั่นทมขาว (มหาสารคาม) ตานเหลือง (มุกดาหาร) บัวแดง (ยโสธร) อินทนิลบก (ร้อยเอ็ด) ลำดวน (ศรีสะเกษ) อินทนิล (สกลนคร) ชิงชัน (หนองคาย) บัวหลวง (หนองบัวลำภู) ทองกวาวเหลือง (อำนาจเจริญ) ทองกวาว (อุดรธานี) บัว (อุบลราชธานี) ภาคกลาง พิกุล (กำแพงเพชร, ลพบุรี) ชัยพฤกษ์ (ชัยนาท) สุพรรณิการ์ (นครนายก, สระบุรี, สุพรรณบุรี, อุทัยธานี) เสลา (นครสวรรค์) นนทรี (นนทบุรี, พิษณุโลก) บัวหลวง (ปทุมธานี, พิจิตร, สุโขทัย) โสน (พระนครศรีอยุธยา) มะขาม (เพชรบูรณ์) ดาวเรือง (สมุทรปราการ) จิกเล (สมุทรสงคราม) ภาคตะวันออก เหลืองจันทบูร (จันทบุรี) นนทรี (ฉะเชิงเทรา) ประดู่ (ชลบุรี, ระยอง) กฤษณาชนิด Aquilaria subintegra (ตราด) ปีบ (ปราจีนบุรี) แก้ว (สระแก้ว) ภาคตะวันตก กาญจนิการ์ (กาญจนบุรี) เสี้ยวดอกขาว (ตาก) เกด (ประจวบคีรีขันธ์) กัลปพฤกษ์ (ราชบุรี) ภาคใต้ ทุ้งฟ้า (กระบี่) พุทธรักษา (ชุมพร) ศรีตรังชนิด Jacaranda obtusifolia (ตรัง) ราชพฤกษ์ (นครศรีธรรมราช) บานบุรี (นราธิวาส) ชบา (ปัตตานี) จำปูน (พังงา) พะยอม (พัทลุง) เฟื่องฟ้า (ภูเก็ต, สงขลา) พิกุล (ยะลา) เอื้องเงินหลวง (ระนอง) กาหลง (สตูล) บัวผุด (สุราษฎร์ธานี) กรุงเทพมหานคร จังหวัดนครปฐม จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดเลย จังหวัดสมุทรสาคร จังหวัดสิงห์บุรี และจังหวัดอ่างทองไม่มีดอกไม้ประจำจังหวัด ดคกพรรณไม้ดอกไม้ประดับ ที่กล่าวถึงในเพลงอุทยานดอกไม้ เรียงตามลำดับการกล่าวถึง ผกา จำปา จำปี กุหลาบ ราตรี พะยอม อังกาบ กรรณิการ์ ลำดวน นมแมว ซ่อนกลิ่น ยี่โถ ชงโค มณฑา สายหยุด เฟื่องฟ้า ชบา สร้อยทอง บานบุรี ยี่สุ่น ขจร ประดู่ พุดซ้อน พลับพลึง หงอนไก่ พิกุล ทานตะวัน รักเร่ กาหลง ประยงค์ พวงทอง บานชื่น พุทธชาด พวงชมพู กระดังงา รสสุคนธ์ บุนนาค นางแย้ม สารภี อุบล จันทน์กะพ้อ ผีเสื้อ เล็บมือนาง พุดตาน กล้วยไม้ ดาวเรือง อัญชัน ยี่หุบ มะลิวัลย์ การแยกแยะหน่วยอนุกรมวิธาน Wikidata: Q2088434 Wikispecies: Mimusops elengi APDB: 91727 EoL: 1154218 FloraBase: 6492 FNA: 220008636 GBIF: 2883768 GRIN: 24452 iNaturalist: 347424 IPNI: 787918-1 ITIS: 505964 IUCN: 61964765 NCBI: 233715 Plant List: kew-128461 PLANTS: MIEL4 POWO: urn:lsid:ipni.org:names:787918-1 Tropicos: 28700418 WCSP: 128461 เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=พิกุล&oldid=11635874"
.