ปวกหาด

สมุนไพร
ปวกหาด
ข้อมูลสมุนไพร ปวกหาด รายละเอียด ชื่อตามท้องถิ่นของ ปวกหาด, ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ของ ปวกหาด, สรรพคุณทางยาของ ปวกหาด และอื่นๆ....

ปวกหาด

ชื่อเครื่องยา	ปวกหาด
ชื่ออื่นๆของเครื่องยา
ได้จาก	ผงฟองที่เกิดจากการต้มแก่นมะหาดอายุ 5 ปีขึ้นไป
ชื่อพืชที่ให้เครื่องยา	มะหาด
ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)	กาแย ขนุนป่า ตาแป ตาแปง มะหาดใบใหญ่ หาดหนุน หาด
ชื่อวิทยาศาสตร์	Artocarpus lakoocha Roxb.
ชื่อพ้อง	Artocarpus lacucha Buch.-Ham., A. ficifolius W.T.Wang, A. yunnanensis H.H.Hu, Saccus lakoocha
ชื่อวงศ์	Moraceae

ลักษณะภายนอกของเครื่องยา:
ผงปวกหาด เตรียมได้จากแก่นมะหาดสับเป็นชิ้นเล็ก ๆ ต้มเคี่ยวกับน้ำจนเกิดฟอง ช้อนฟอง ใส่ในผ้าขาวบาง ทำให้สะเด็ดน้ำ แล้วนำมาตากให้แห้ง จะได้ผงสีนวลจับกันเป็นก้อน นำไปย่างไฟจนเหลือง เรียกก้อนที่ได้ว่า “ปวกหาด” ปวกหาดมีรสร้อนเมาเบื่อ

เครื่องยา ปวกหาด

เครื่องยา แก่นมะหาด

ลักษณะทางกายภาพและเคมีที่ดี
           ไม่มีข้อมูล

สรรพคุณ
           ตำรายาไทย ใช้ ผงปวกหาด เป็นยาถ่ายพยาธิไส้เดือน พยาธิตัวตืด แก้ท้องอืดเฟ้อ แก้กระษัย แก้เบื่ออาหาร แก้กระหายน้ำ แก้ฝีในท้อง แก้ปวด แก้ลม ขับโลหิต แก้เคือง แก้ปัสสาวะกระปริดกระปรอย หรือนำผงมาละลายกับน้ำทาแก้ผดผื่นคัน แก่นมะหาดมีรสร้อน มีสรรพคุณ แก้ลม แก้โรคกระษัยไตพิการ แก้กระษัยดาน แก้กระษัยเสียด แก้กระษัยกร่อน แก้กระษัยลมพานไส้ แก้กระษัยทำให้ท้องผูก แก้ดวงจิตขุ่นมัว ระส่ำระสาย แก้นอนไม่หลับ แก้เบื่ออาหาร แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ปัสสาวะกะปริบกะปรอย ถ่ายพยาธิ พยาธิตัวตืด แก้ท้องโรพุงโต แก้จุกผามม้ามย้อย แก้ฝีในท้อง แก้ปวด แก้เคือง กระจายโลหิต แก้เส้นเอ็นพิการ

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ยา
           ถ่ายพยาธิไส้เดือน พยาธิเส้นด้าย และพยาธิตัวตืด ใช้ผงปวกหาด 1-2 ช้อนชา ประมาณ 3-5 กรัม ผสมกับน้ำสุกที่เย็นแล้ว (ห้ามกินกับน้ำร้อนจะทำให้คลื่นไส้อาเจียน) หรือผสมน้ำมะนาวลงไปด้วย รับประทานก่อนอาหารเช้า หลังรับประทานยาไปแล้ว 2 ชั่วโมง ให้รับประทานยาถ่าย (ดีเกลือ) ตามเพื่อถ่ายตัวพยาธิออกมา ใช้ในเด็กได้ดี เวลาปรุงยาควรใส่ ลูกกระวานหรือลูกจันทน์เทศด้วย เพื่อแก้การไซร้ท้อง

องค์ประกอบทางเคมี
           พบสารสำคัญคือ 2 , 4, 3', 5' tetrahydroxystilbene (oxyresveratrol)

การศึกษาทางเภสัชวิทยา
          สารสกัดแก่นมะหาดมีฤทธิ์ขับพยาธิใบไม้ (Haplorchis taichui) ในหลอดทดลอง (ผงปวกหาดจากแก่นมีสารที่ใช้ขับพยาธิคือ oxyresveratrol)
          สารสกัดแก่นมะหาดมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ไทโรซิเนสได้ร้อยละ 92 ที่ความเข้มข้น 3 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร (สาร oxyresveratrol มีผลลดความเข้มของเม็ดสีเมลานินในผิวหนังโดยยับยั้งเอนไซม์ไทโรซิเนสทำให้ผิวขาว)
          สาร oxyresveratrol ที่แยกได้จากแก่นมีฤทธิ์ปานกลางในการยับยั้งการเจริญของเชื้อไวรัสสามชนิดในหลอดทดลองได้แก่ ชื้อ HIV และเชื้อไวรัสเริมทั้งสองชนิดคือ HSV1, HSV2

การศึกษาทางคลินิก
           ปวกหาดขนาด 5 กรัม ผสมกับสารอื่นๆ ที่ใช้เป็นยาถ่ายและสารแต่งรสชาติ ให้คนไข้ที่เป็นพยาธิตัวตืดวัวควาย (Taenia saginata) จำนวน 25 คน หลังรับประทาน ตรวจพบส่วนหัวของพยาธิในอุจจาระ และการติดตามผลต่อมา ไม่พบปล้องหรือไข่พยาธิในอุจจาระอีก

ปวกหาดขนาด 5 กรัม ผสมน้ำดื่ม และให้ยาถ่ายตามในผู้ป่วยจำนวน 39 ราย จากการตรวจอุจจาระของคนไข้ พบส่วนหัวพยาธิ และพบส่วนปล้องพยาธิ พบว่าเป็นพยาธิตืดวัวควาย (Taenia saginata) และพยาธิตืดหมู (Taenia solium) คิดเป็นการรักษาหายอัตราร้อยละ 81

การศึกษาทางพิษวิทยา
บางรายถ้าแพ้ผงปวกหาด จะมีอาการผื่นคันที่หน้า ผิวหนังจะแดงคัน ตาแดง อาจมีไข้ร่วมด้วย อาการเหล่านี้จะหายไปเองใน 1-2 วัน กองวิจัยทางแพทย์ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์รายงานว่า ไม่มีพิษเฉียบพลัน

ค้นหาข้อมูลพืชที่ให้เครื่องยา : www.phargarden.com

ตัวอย่างพรรณไม้แห้ง : www.thaiherbarium.com

ข้อมูลอ้างอิงจาก : ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภชัยศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

สมุนไพรอื่นๆ

ปวกหาด

ข้อมูลสมุนไพร ปวกหาด รายละเอียด ชื่อตามท้องถิ่นของ ปวกหาด, ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ของ ปวกหาด, สรรพคุณทางยาของ ปวกหาด และอื่นๆ...

ปวกหาด

สมุนไพรอื่นๆ

เทียนขาว
เทียนขาว ชื่อเครื่องยาเทียนขาว ชื่ออื่นๆของเครื่องยายี่หร่า ได้จากผลแก่แห้ง ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาเทียนขาว ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)ยี่หร่า ชื่อวิทยาศาสตร์Cuminum cyminum L. ชื่อพ้องCuminia cyminum J.F.Gmel., Cuminum aegyptiacum Mérat ex DC., Cuminum hispanicum Mérat ex DC., Cuminum odorum Salisb., Cuminum sativum J.Sm., Cyminon longeinvolucellatum St.-Lag. ชื่อวงศ์Apiaceae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: &n...

135

สะแกนา
สะแกนา ชื่อเครื่องยาสะแกนา ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากเมล็ด ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาสะแกนา ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)แก (อุบลราชธานี) แพ่ง(เหนือ) ขอนเเข้ จองแค่(แพร่) สะแก ซังแก ชื่อวิทยาศาสตร์Combretum quadrangulare Kurz. ชื่อพ้อง ชื่อวงศ์Combretaceae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: ผลแห้ง ขนาด 1-2 เซนติเมตร รูปไข่ มีครีบ 4 ครีบ สีน้ำตาลอมขาว เมล็ดสีน้ำตาลแดง รูปกระสวย มี 4 สัน ตามยาว เมล็...

200

ทับทิม
ทับทิม ชื่อเครื่องยาทับทิม ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากใบ ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาทับทิม ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)มะเก๊า มะก่องแก้ว หมากจัง (เหนือ) พิลาขาว (น่าน) พิลา (หนองคาย) ชื่อวิทยาศาสตร์Punica granatum L. ชื่อพ้องPunica nana ชื่อวงศ์Lythraceae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: ใบเป็นใบเดี่ยว รูปขอบขนานแกมรูปหอกกลับ ปลายแหลม ยาว 2-9 เซนติเมตร กว้าง 1-2 เซนติเมตร โคนใบสอบ ส่วนที่ค่อนไปทาง...

154

เปราะหอม
เปราะหอม ชื่อเครื่องยาเปราะหอม ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากเหง้า ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาเปราะหอม ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)ว่านหอม ว่านตีนดิน ว่านแผ่นดินเย็น หอมเปราะ เปราะหอมขาว ชื่อวิทยาศาสตร์ Kaempferia galanga L. ชื่อพ้องAlpinia sessilis J.Koenig, Kaempferia humilis Salisb., Kaempferia latifolia Donn ex Hornem., Kaempferia marginata Carey ex Roscoe, Kaempferia plantaginifolia Salisb., Kaempferia procumbens Noronha ชื่อวงศ์Zingiberaceae ลักษ...

157

พิษนาศน์
พิษนาศน์ ชื่อเครื่องยาพิษนาศน์ ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากเหง้า ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาพิษนาศน์ ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)แผ่นดินเย็น นมราชสีห์ น้ำนมราชสีห์ ปันสะเมา พิษหนาด สิบสองราศี ชื่อวิทยาศาสตร์ Sophora exigua Craib ชื่อพ้องSophora violacea var. pilosa ชื่อวงศ์Fabaceae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: รากมักมีขนาดใกล้เคียงกัน หลายราก กลม ค่อนข้างยาว 20-30 เซนติเมตร ขนาดเส้น...

180

ขันทองพยาบาท
ขันทองพยาบาท ชื่อเครื่องยาขันทองพยาบาท ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากแก่น ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาขันทองพยาบาท ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)ดูกใส (อีสาน) ยางปลอก ยายปลวก ฮ่อสะพานควาย (แพร่ น่าน) ขันทองพยาบาท (ภาคกลาง) ดูกหิน (สระบุรี) ข้าวตาก (กาญจนบุรี) มะดูกเลื่อม (เหนือ) ขันทอง (พิษณุโลก) ขุนทอง (ประจวบคีรีขันธ์) กระดูก (ใต้) ป่าช้าหมอง ดูกไทร ขอบนางนั่ง สลอดน้ำ มะดูกดง ข้าวตาก ขนุนดง เจิง หมากดูก ชื่อวิทยาศาสตร์Suregada multiflora (A.Juss) Baill. ชื่อพ้องGelonium ...

ปลาไหลเผือก
ปลาไหลเผือก ชื่อเครื่องยาปลาไหลเผือก ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากราก ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาปลาไหลเผือก ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)กรุงบาดาล (สุราษฎร์ธานี); คะนาง, ชะนาง (ตราด); ตรึงบาดาล (ปัตตานี); ตุงสอ, แฮพันชั้น (ภาคเหนือ); เพียก (ภาคใต้); หยิกบ่อถองหรือหยิกไม่ถึง, เอียนด่อน (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ); ไหลเผือก (ตรัง);หมุนขึ้น ชื่อวิทยาศาสตร์Eurycoma longifolia Jack ชื่อพ้องEurycoma latifolia Ridl., Eurycoma longifolia var. cochinchinensis Pierre, Eurycoma merguen...

189

ชิงชี่
ชิงชี่ ชื่อเครื่องยาชิงชี่ ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากราก ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาชิงชี่ ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)กระดาดป่า (ชลบุรี) ชายชู้ หมากมก (ชัยภูมิ) หนวดแมวแดง (เชียงใหม่) คายซู (อุบลราชธานี) พญาจอมปลวก กระดาดขาว กระโรกใหญ่ กินขี้ จิงโจ้ แสมซอ ค้อนฆ้อง ซิซอ เม็งซอ ราม แส้ม้าทะลาย พุงแก น้ำนอง น้ำนองหวะ เม็งซอ พวงมะละกอ ชื่อวิทยาศาสตร์Capparis micracantha DC. ชื่อพ้องCapparis bariensis Pierre ex Gagnep., C. billardieri DC., C. callosa Blume, C. donnaiensi...

ขอนดอก
ขอนดอก ชื่อเครื่องยาขอนดอก ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากเนื้อไม้ที่มีราลงของไม้พิกุล หรือไม้ตะแบก ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาพิกุล, ตะแบก ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา) ชื่อวิทยาศาสตร์Mimusops elengi L. (พิกุล), Lagerstroemia calyculata Kurz. (ตะแบก) ชื่อพ้อง ชื่อวงศ์Sopotaceae (พิกุล) Lythraceae (ตะแบก) ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: ขอนดอกคือเนื้อไม้จากต้นพิกุลหรือต้นตะแบกที่มีราลง เนื้อไม้มีสี...