โกฐกระดูก

สมุนไพร
โกฐกระดูก
ข้อมูลสมุนไพร โกฐกระดูก รายละเอียด ชื่อตามท้องถิ่นของ โกฐกระดูก, ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ของ โกฐกระดูก, สรรพคุณทางยาของ โกฐกระดูก และอื่นๆ....

โกฐกระดูก

ชื่อเครื่องยา	โกฐกระดูก
ชื่ออื่นๆของเครื่องยา
ได้จาก	รากแห้ง
ชื่อพืชที่ให้เครื่องยา	โกฐกระดูก
ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)	บักเฮียง (จีนแต้จิ๋ว), มู่เชียง (จีนกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์	Aucklandia lappa DC.
ชื่อพ้อง	-
ชื่อวงศ์	Compositae

ลักษณะภายนอกของเครื่องยา:
รากสีเทาถึงสีน้ำตาล ลักษณะแข็ง รูปทรงกระสวย หรือรูปทรงกระบอก คล้ายกระดูก ขนาดความยาว 5-10 เซนติเมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.5-5 เซนติเมตร ผิวนอกสีน้ำตาลอมเหลืองถึงสีน้ำตาลอมเทา มีรอยย่นชัดเจน มีร่องตามยาว ผิวนอกมีร่องไขว้ไปมาคล้ายร่างแห ด้านข้างมีรอยแผลเป็นรากแขนง เนื้อแข็ง หักยาก รอยหักสีน้ำตาลอมเทาถึงสีน้ำตาลเข้ม พบรากแขนงได้บ้างเล็กน้อย เมื่อผ่าตามแนวขวาง เนื้อรากจะแบ่งเป็นสองส่วน คือ ส่วนนอกที่บางกว่า และส่วนในซึ่งเป็นเนื้อรากจะมีสีจางกว่า วงแคมเบียมสีน้ำตาล และมีลายเส้นตามแนวรัศมี เนื้อตรงกลางจะยุบตัวลง มีรูพรุน ตำราสรรพคุณยาโบราณของไทยว่าโกฐกระดูกมีรสขม หวาน มัน ระคนกัน มีกลิ่นหอมเฉพาะ ตำรายาโบราณบางเล่มเรียกว่า “โกฐหอม” เพราะมีกลิ่นหอมชวนดม

เครื่องยา โกฐกระดูก

เครื่องยา โกฐกระดูก (เนื้อภายในราก)

เครื่องยา โกฐกระดูก (เนื้อภายในราก)

ลักษณะทางกายภาพและเคมีที่ดี:
ปริมาณน้ำไม่เกิน 11% v/w ปริมาณสิ่งแปลกปลอมไม่เกิน 2 % w/w ปริมาณเถ้ารวมไม่เกิน 6% w/w ปริมาณเถ้าที่ไม่ละลายในกรด ไม่เกิน 1.0% w/w ปริมาณสารสกัดเอทานอลไม่น้อยกว่า 11% w/w ปริมาณสารสกัดน้ำไม่น้อยกว่า 27% w/w ปริมาณน้ำมันระเหยง่าย ไม่น้อยกว่า 0.7% v/w (ข้อกำหนดเภสัชตำรับไทย)

ปริมาณสิ่งแปลกปลอมไม่เกิน 2% w/w ปริมาณเถ้ารวมไม่เกิน 4% w/w ปริมาณเถ้าที่ไม่ละลายในกรด ไม่เกิน 1.0% w/w ปริมาณสารสกัดเอทานอล ไม่น้อยกว่า 12% w/w ปริมาณสารสกัดน้ำ ไม่น้อยกว่า 20% w/w (ข้อกำหนดเภสัชตำรับอินเดีย)

สรรพคุณ:
           รากแก้เสมหะและลม แก้หืด หอบ แก้ลมในกองเสมหะ บำรุงหัวใจให้ชุ่มชื้น บำรุงกระดูก แก้ลมวิงเวียน หน้ามืด ตาลาย แก้ปวด ตำรายาไทยใช้ปรุงเป็นยาหอมรับประทานแก้ลมวิงเวียนหน้ามืดตาลายขับลมในลำไส้ แก้โรคโลหิตจาง
           ตำรายาไทย: มีการนำโกฐกระดูกมาใช้ในหลายตำรับ เช่น “พิกัดตรีทิพย์รส” คือการจำกัดจำนวนของที่มีรสดี 3 อย่าง คือโกฐกระดูก เนื้อไม้ และอบเชยไทย มีสรรพคุณบำรุงธาตุ บำรุงกระดูก บำรุงตับปอดให้เป็นปกติ แก้ลมในกองเสมหะ บำรุงโลหิต “พิกัดสัตตะปะระเมหะ” คือการจำกัดจำนวนตัวยาแก้เสมหะมีกลิ่น 7 อย่าง คือ ต้นตำแยทั้ง 2 ต้นก้นปิด ลูกกระวาน ผลรักเทศ ตรีผลาวะสัง และโกฐกระดูก มีสรรพคุณชำระมลทินโทษให้ตกไป แก้อุจจาระธาตุลามก ชำระเมือกมันในลำไส้
           นอกจากนี้บัญชียาจากสมุนไพร: ที่มีการใช้ตามองค์ความรู้ดั้งเดิม ตามประกาศ คณะกรรมการแห่งชาติด้านยา ปรากฏการใช้โกฐกระดูกในยารักษาอาการโรคในระบบต่างๆ ของร่างกาย ได้แก่
                1.ยารักษากลุ่มอาการทางระบบไหลเวียนโลหิต (แก้ลม) ปรากฏตำรับ”ยาหอมเทพจิตร” และตำรับ ”ยาหอมนวโกฐ” มีส่วนประกอบของโกฐกระดูกอยู่ในพิกัดโกฐทั้ง 9 ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ ในตำรับ มีสรรพคุณในการแก้ลมวิงเวียน แก้อาการหน้ามืด ตาลาย ใจสั่น คลื่นเหียน อาเจียน แก้ลมจุกแน่นในท้อง
                2.ยารักษากลุ่มอาการทางระบบอาหาร ปรากฏตำรับ “ยาประสะกานพลู” มีส่วนประกอบของโกฐกระดูกร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ ในตำรับ ใช้บรรเทาอาการปวดท้อง จุกเสียด แน่นเฟ้อจากอาหารไม่ย่อย เนื่องจากธาตุไม่ปกติ
           โกฐกระดูกเป็นสมุนไพรที่มีการนำมาใช้ในตำรับยาแผนโบราณของไทยหลายตำรับ เป็นพืชเฉพาะถิ่นในที่ชื้นทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของเทือกเขาหิมาลัย ปัจจุบันปลูกมากที่อินเดีย เนปาล ภูฎาน ญี่ปุ่น เกาหลี เวียดนาม ไทยสั่งนำเข้ามาจากอินเดียและจีน และได้มีการนำมาใช้ในเครื่องยาไทย ที่เรียกว่า “พิกัดโกฐ”    โกฐกระดูก จัดอยู่ใน โกฐทั้งเจ็ด(สัตตโกฐ) และโกฐทั้งเก้า(เนาวโกฐ)
           เครื่องยา“พิกัดโกฐ” ประกอบด้วย “พิกัดโกฐทั้ง 5” ได้แก่ โกฐหัวบัว โกฐสอ โกฐเขมา โกฐเชียง โกฐจุฬาลำพา “พิกัดโกฐทั้ง 7” (มีโกฐกระดูก และโกฐก้านพร้าว เพิ่มเข้ามา) “พิกัดโกฐทั้ง 9” (มีโกฐพุงปลา และโกฐชฎามังษี เพิ่มเข้ามา) สรรพคุณโดยรวม ของยาที่ใช้ในพิกัดโกฐ คือ แก้ไข้ แก้ไข้ร่วมกับมีเสมหะ แก้หืดไอ แก้หอบ แก้ลมในกองธาตุ ชูกำลัง ขับลม แก้สะอึก บำรุงเลือด บำรุงกระดูก

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ยา:
ผงยา 200 มิลลิกรัม ถึง 1 กรัม ต่อวัน

องค์ประกอบทางเคมี:
           มีองค์ประกอบเป็นน้ำมันระเหยง่าย องค์ประกอบหลักเป็นสารกลุ่ม sesquiterpene lactone และพบ สารกลุ่ม อัลคาลอยด์ ฟลาโวนอยด์ แอนทราควิโนน เป็นต้น

การศึกษาทางเภสัชวิทยา:
           ขับพยาธิ ต้านเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา คลายกล้ามเนื้อเรียบ ฤทธิ์ต้านการเกิดแผลในกระเพาะอาการ กระตุ้นการบีบตัวของกระเพาะและลำไส้ ต้านการอักเสบ ต้านมะเร็ง ต้านการเกิดออกซิเดชั่น ขับน้ำดี ต้านการเกิดพิษต่อตับ ฯลฯ

การศึกษาทางคลินิก:
           ไม่มีข้อมูล

การศึกษาทางพิษวิทยา:
           การทดสอบพิษเฉียบพลันของสารสกัดรากด้วยเอทานอล 50% โดยให้หนูกินในขนาด 10 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม (คิดเป็น 3,333 เท่า เปรียบเทียบกับขนาดรักษาในคน) และให้โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนังหนู ในขนาด 10 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ไม่ตรวจพบอาการเป็นพิษ

ข้อมูลอ้างอิงจาก : ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภชัยศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

สมุนไพรอื่นๆ

โกฐกระดูก

ข้อมูลสมุนไพร โกฐกระดูก รายละเอียด ชื่อตามท้องถิ่นของ โกฐกระดูก, ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ของ โกฐกระดูก, สรรพคุณทางยาของ โกฐกระดูก และอื่นๆ...

โกฐกระดูก

บทความสมุนไพร

บทความสมุนไพรที่มีข้อมูลเกี่ยวข้องกับ โกฐกระดูก

...

Other Related โกฐกระดูก

เสนียด ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

โกฐหัวบัว ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆ และข้อมูลงานวิจัย

โกฐกระดูก ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

โกฐก้านพร้าว ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

โกฐพุงปลา ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

บทความผลวิจัยสมุนไพรที่เกี่ยวข้องกับ โกฐกระดูก

ดูผลวิจัยสมุนไพรทั้งหมด Click ที่นี่

1018

ฤทธิ์ต้านภาวะ
ฤทธิ์ต้านภาวะ oxidative stress ของพิกัดนวโกฐพิกัดนวโกฐ เป็นเครื่องยาไทยซึ่งอยู่ในตำรับยาหอม ประกอบด้วยสมุนไพร 9 ชนิด ได้แก่ โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา โกฐกระดูก โกฐก้านพร้าว โกฐพุงปลา และโกฐชฎามังสี การศึกษาฤทธิ์ของสารสกัด 80% เอทานอลจากพิกัดนวโกฐ ความเข้มข้น 5 - 1,000 มคก./มล. ในการต้านภาวะ oxidative stress ในยีสต์ (Saccharomyces cerevisiae ) ที่ถูกเหนี่ยวนำด้วยไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ พบว่าสารสกัดความเข้มข้น 30 มคก./มล. มีผลเพิ่มเปอร์เซนต์การอยู่รอดของเซลล์ได้ 63% ส่วนสารสกัดคว...

313

ฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียก่อโรคฟันผุของโกฐกระดูก
ฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียก่อโรคฟันผุของโกฐกระดูกสารสกัดด้วยเอทานอลจากรากโกฐกระดูก ความเข้มข้น 0.5 - 4 มก./มล. มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย Streptococcus mutans ที่เป็นสาเหตุโรคฟันผุ ยับยั้งการสร้างกรดของแบคทีเรีย การยึดเกาะของแบคทีเรียต่อแผ่นโมเดล hydroxyapatite beads ที่เคลือบด้วยน้ำลาย (saliva-coated hydroxyapatite beads) และการสังเคราะห์กลูแคนJ Ethnopharmacol 2007;111:413-7 ข้อมูลอ้างอิงจาก : ข่าวความเคลื่อนไหวสมุนไพร : สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล...

สมุนไพรอื่นๆ

113

ย่านางแดง
ย่านางแดง ชื่อเครื่องยาย่านางแดง ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากเถา ราก ใบ ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาย่านางแดง ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)สยาน (ตาก ลำปาง) หญ้านางแดง (ตะวันออกเฉียงเหนือ) เครือขยัน (เหนือ) เถาขยัน ชื่อวิทยาศาสตร์Bauhinia strychnifolia Craib. ชื่อพ้อง ชื่อวงศ์Leguminosae (Fabaceae)-Caesalpinioideae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: ไม้เถาเนื้อแข็ง เถาขนาดกลางๆมักแบนมีร่องตรงกลาง ผิว...

เจตพังคี
เจตพังคี ชื่อเครื่องยาเจตพังคี ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากราก ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาเจตพังคี ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)ใบหลังขาว (กลาง) เปล้าน้ำเงิน (ใต้) ตองตาพราน (สระบุรี); ตะเกีย เปล้าเงิน หนาดตะกั่ว (นครราชสีมา) มนเขา (สุราษฎร์ธานี) สมี (ประจวบคีรีขันธ์) ปานดง พังคี ปานดงเหลือง ชื่อวิทยาศาสตร์Cladogynos orientalis Zipp.ex Span., Croton crassifolius Giesel. ชื่อพ้อง ชื่อวงศ์Euphorbiaceae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: ...

131

สมอดีงู
สมอดีงู ชื่อเครื่องยาสมอดีงู ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากผล ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาสมอดีงู ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)สมอเหลี่ยม สมอหมึก ชื่อวิทยาศาสตร์Terminalia citrina Roxb. ชื่อพ้อง ชื่อวงศ์Combretaceae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: ผลรูปกระสวยกลม หัวท้ายแหลม ผลสดสีแดงเข้ม ขนาดเล็กเรียว ผลแห้งสีดำเข้ม ผลมีรสขมฝาด เครื่องยา สมอดีงู เครื่องยา สมอดีงู...

กวาวเครือขาว
กวาวเครือขาว ชื่อเครื่องยากวาวเครือขาว ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากหัว ราก ชื่อพืชที่ให้เครื่องยา ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)กวาวเครือ ทองเครือ ทองกวาว ตานจอมทอง จอมทอง กวาวหัว ชื่อวิทยาศาสตร์Pueraria candollei Graham ex Benth. var mirifica (Airy Shaw et Suvat.) Niyomdham. ชื่อพ้อง ชื่อวงศ์Leguminosae (Fabaceae)-Papilionoideae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: หัวใต้ดิน กลม มีหลายขนาด หัวที่...

107

มังคุด
มังคุด ชื่อเครื่องยามังคุด ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากเปลือกผลแก่ ยางจากผล ชื่อพืชที่ให้เครื่องยามังคุด ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา) ชื่อวิทยาศาสตร์Garcinia mangostana Linn. ชื่อพ้อง ชื่อวงศ์Guttiferae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: ผลกลมแป้น ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1.5-2.5 นิ้ว พื้นผิวเปลือกเรียบเกลี้ยง เปลือกหนาแข็ง เมื่อแก่มีสีม่วงอมน้ำตาล ที่ปลายผลมียอดเกสรเพศเมียติดอยู่ แยกเป็น 4-...

179

เกลือสินเธาว์
เกลือสินเธาว์ ชื่อเครื่องยาเกลือสินเธาว์ ชื่ออื่นๆของเครื่องยาเกลือหิน เกลือเทศ เกลือบก ได้จากเกลือแกงที่ได้จากใต้ดิน (ได้จากดินเค็ม ดินโป่ง) ชื่อพืชที่ให้เครื่องยา- ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)- ชื่อวิทยาศาสตร์- ชื่อพ้อง- ชื่อวงศ์- ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: เป็นผลึกสีขาว รสเค็ม เครื่องยา เกลือสินเธาว์ เครื่องยา เกลือสินเธาว์ ...

144

หมามุ่ย
หมามุ่ย ชื่อเครื่องยาหมามุ่ย ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากเมล็ด ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาหมามุ่ย ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)หมามุ้ย ตำแย หมาเหยือง กลออื้อแซ ชื่อวิทยาศาสตร์Mucuna pruriens (L.) DC. ชื่อพ้องCarpogon capitatus Roxb., C. niveus Roxb., C. pruriens (L.) Roxb., Dolichos pruriens L., Marcanthus cochinchinense Lour., Mucuna axillaris Baker, M. bernieriana Baill., M. cochinchinense (Lour.) A.Chev.,., M. esquirolii H.Lev., M. luzoniensis Merr., M. lyonii Merr., ...

มะกรูด
มะกรูด ชื่อเครื่องยามะกรูด ชื่ออื่นๆของเครื่องยา ได้จากใบ ชื่อพืชที่ให้เครื่องยามะกรูด ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)ส้มกรูด ส้มมั่วผี (ใต้) มะหูด (หนองคาย) มะขูด มะขุน (เหนือ) มะขู (กะเหรี่ยง แม่ฮ่องสอน) โกร้ยเชียด (เขมร) ชื่อวิทยาศาสตร์Citrus hystrix DC. ชื่อพ้องCitrus auraria Michel, Citrus balincolong (Yu.Tanaka) Yu.Tanaka, Citrus boholensis (Wester) Yu.Tanaka, Citrus celebica Koord., Citrus combara Raf., Citrus hyalopulpa Yu.Tanaka, Citrus kerrii (Swingle) Yu...

เทียนขาว
เทียนขาว ชื่อเครื่องยาเทียนขาว ชื่ออื่นๆของเครื่องยายี่หร่า ได้จากผลแก่แห้ง ชื่อพืชที่ให้เครื่องยาเทียนขาว ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา)ยี่หร่า ชื่อวิทยาศาสตร์Cuminum cyminum L. ชื่อพ้องCuminia cyminum J.F.Gmel., Cuminum aegyptiacum Mérat ex DC., Cuminum hispanicum Mérat ex DC., Cuminum odorum Salisb., Cuminum sativum J.Sm., Cyminon longeinvolucellatum St.-Lag. ชื่อวงศ์Apiaceae ลักษณะภายนอกของเครื่องยา: &n...